C Vitamini: Askorbik Asitin Önemi ve Faydaları
C Vitamini Nedir?
C vitamini, askorbik asit olarak da bilinir ve insan vücudu tarafından üretilemeyen bir vitamin türüdür. Bu nedenle dışarıdan besin yoluyla alınması gereklidir. C vitamini, vücutta depolanmadığı için fazlası ter ve dışkı yoluyla atılır. Yetişkin bireylerin günlük ihtiyacı 70-75 mg iken, çocuklarda bu oran 80-100 mg'a çıkmaktadır. Sigara içen bireylerin bu oranlara en az 35 mg ekleyerek tüketmeleri önerilir. Hamilelerin 85 mg, emziren kadınların ise 120 mg alması gerekmektedir.
C Vitamininin Faydaları
C vitamini, vücutta birçok önemli fonksiyona sahiptir ve sağlık açısından çeşitli faydalar sunar. Bu faydalar şu şekildedir: - Bağışıklık sistemini güçlendirerek kansere karşı savaşmaya yardımcı olur. Akciğer, ağız, kolon, mide, cilt ve meme kanseri gibi çeşitli kanser türlerinin oluşumunu azaltır. Ancak vücudun günlük alması gereken C vitamininin üst sınırını aşmamak şartıyla. Bu sınır 1700 ile 2000 mg arasında, böbrek taşı olanlar için ise 1000 mg'dır. Fazla tüketilmesi durumunda sancılı böbrek taşı dökme ile karşı karşıya kalınabilir.
- İdrar yolu enfeksiyonları için kullanılan ilaçların etkinliğini artırır. Bu tip ilaçlar kullanılırken yeterli miktarda C vitamini alınması önerilir.
- Beyin ve sinir sistemini stresin vermiş olduğu zararlı etkenlerden korur.
- Demir ve folik asidin kolayca kana geçmesini sağlar. Böylece kansızlık gibi problemlerle uğraşmaktan kurtarır. Kansızlık yaşandığı durumlarda kullanılan demir takviyeli ilaçların C vitamini ile alınması önerilir.
- Kandaki şeker seviyesini dengeleyerek diyabet riskini azaltır.
- Kanayan diş etlerini, vücuttaki yaraları ve yanıkları iyileştirmeye yardımcı olur. Sivilce tedavisinde de oldukça yardımcı bir vitamindir. Sivilce izlerini ve yaraları geçirmede etkilidir.
- Kalp krizi önleyici bir etkiye sahiptir. Kalp krizini %42 azalttığı bilinmektedir.
- Katarakt oluşumunu geciktirir. C vitamini, gözde bulunan oküler tabakayı besleyerek bu riski önler.
- Vücuttaki zararlı toksinleri uzaklaştırıcı etkiye sahiptir.
- Soğuk algınlığı ve ateşli hastalıkları uzaklaştırır. Aynı zamanda zehirlenmeleri de önler.
- Kolesterolü dengede tutar.
- Anemi oluşumunu önler.
- Başka bir vitamin olan E vitamininin etkisini artırır.
C Vitamini Eksikliği ve Fazlalığı
C vitamini eksikliği ve fazlalığı da sağlık açısından önemli sonuçlar doğurabilir.
Fazlalığı:
- Vücuttaki demir emilimini artırır ve bunun sonucunda demir oranı yükselir. Fazla demir, vücutta fazla kana sebep olur ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Fazla C vitamini böbrekleri yorarak taş oluşumunu sağlar.
- İshale sebep olabilir.
Eksikliği:
- Vücut birçok zararlı etkenle mücadele edemez hale gelir, direnci düşer.
- Eklem ve kas ağrıları ortaya çıkar.
- Kılcal damarların geçirgenliği bozulur, çarpma durumlarında morluklar kolayca oluşur ve geç iyileşir.
- Bağışıklık sistemi zayıflar, soğuk algınlıkları sık yaşanır.
- Diş etleri güçsüzleşir ve kanamalar oluşur.
- Ani diş ve kilo kayıpları görülebilir.
- Vücut halsizleşir, güçsüzleşir ve çabuk yorulmaya sebep olur.
- Mide bulantısı ve karın ağrıları artar.
- Tehlikeli bir hastalık olan "skorbüt hastalığı" oluşabilir. Bu hastalık, iç organlarda ve kemik zarı altında kanamalar şeklinde seyreder ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir.
C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
C vitamini en çok taze sebze ve meyvelerde bulunur. Ancak tüm C vitaminleri ısıya karşı hassastır ve pişirildiklerinde faydaları azalır. Bu nedenle C vitaminini daha çok taze tüketmek uygundur. C vitamini açısından zengin bazı meyve ve sebzeler şunlardır: - Limon (77 mg)
- Portakal (53 mg)
- Çilek (58.9 mg)
- Erik (10 mg)
- Ananas (78.9 mg)
- Kivi (92.7 mg)
- Kavun (54 mg)
- Kara lahana (80.4 mg)
- Ispanak (28 mg)
- Karnabahar (127.7 mg)
- Maydanoz (135 mg)
- Kekik (160 mg)
- Kușburnu (1000 mg)
- Brokoli (132 mg)
- Biber (69.7 mg)
- Acı biber (107.8 mg)
- Kırmızı biber (190 mg)
- Bezelye (40 mg)
- Kuru soğan (7.4 mg)
- Domates (13 mg)
|
C vitamini ile ilgili bilgiler gerçekten de çok önemli ve faydalı. Özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve kansere karşı koruyucu etkisi beni düşündürüyor. C vitamini eksikliği yaşamanın ne kadar ciddi sonuçlar doğurabileceği de göz önünde bulundurulmalı. Kendi sağlığım için yeterli miktarda C vitamini alıp almadığımı nasıl anlayabilirim? Ayrıca, günlük ihtiyaçlarımı karşılamak için hangi gıdaları daha sık tüketmeliyim?
Cevap yazZülfikar Bey,
C Vitamini Önemi
C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve hücreleri serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruması nedeniyle oldukça önemlidir. Ayrıca, cilt sağlığı, demir emilimi ve birçok metabolik süreçte de kritik bir rol oynar.
C Vitamini Eksikliği Belirtileri
C vitamini eksikliğini belirlemek için bazı belirtilere dikkat edebilirsiniz. Yorgunluk, halsizlik, diş eti kanamaları, ciltte kuruluk ve yaraların geç iyileşmesi gibi semptomlar, C vitamini eksikliğinin göstergeleri olabilir. Daha kesin bir değerlendirme için kan testi yaptırmanız faydalı olacaktır.
Günlük İhtiyaçlarınızı Karşılamak İçin Gıdalar
Günlük C vitamini ihtiyacınızı karşılamak için, turunçgiller (portakal, limon, greyfurt), çilek, kivi, yeşil biber, brokoli ve ıspanak gibi gıdaları daha sık tüketebilirsiniz. Ayrıca, taze sebze ve meyveler de zengin C vitamini kaynaklarıdır. Dengeli bir beslenme ile birlikte bu besinleri düzenli olarak tüketmek, ihtiyacınızı karşılamanıza yardımcı olacaktır.
Sağlıklı günler dilerim!